“When God measures a man, He puts the tape around the heart instead of the head.” 

Ang tunay na sukatan ng ating pagiging kristiyano ay hindi lamang dahil sa tayo ay nabinyagan, kundi kung gaano tayo nagmahal sa Diyos at sa ating kapwa. Sa pagharap natin sa Diyos iisa lang ng kanyang hahanapin – ang pusong mapagmahal.

Itinuturing ng ating Panginoong Hesukristo ang pagmamahal bilang mahalagang utos na kung saan naka-batay ang buong kasulatan. “Ibigin mo ang Panginoon mong Diyos nang buong puso, nang buong kaluluwa, at nang buong pag-iisip; Ibigin mo ang iyong kapwa gaya ng iyong sarili”

Tinanggap ng mga Israelita ang Sampung Utos ng Diyos sa pamamagitan ni Moises, matapos ng ilang panahon ang Sampung Utos ay dumami dulot ng iba’t-ibang  mga interpretasyon dito, kaya’t noong ang Panginoong Hesukristo ay magsimulang mangaral, mayroon nang anim na daan at labing tatlong mga batas (613) na sinusunod ang mga Judio. Ang dalawang daan at apatnapu’t walo (248) ay mga positibong utos, samantalang ang natitirang tatlong daan at animnaput limang (365) mga utos ay mga pagbabawal. Ang mga batas ding ito ay nahahati sa mga mabibigat (paggalang sa magulang, Deut.5:16) at magaang (anong gagawin kapag nakatagpo ng pugod na may mga inakay o itlog at inahing ibon, Deut. 22:6-7) utos. Dahil sa dami ng mga utos at uri nito naging mahirap para sa mga ordinaryong Judio ang sumunod sa mga pinag-uutos ng mga batas. Dahil mayroong kalituhan kung kaya’t nabuo ang katanungan ng mga Judio para sa ating Panginoong Hesukristo, “Guro, alin po ang pinakamahalagang utos sa Kautusan?”

Ang naging kasagutan ay ang dalawang utos na mayroong iisang diwa – ang magmahal. Mula sa Lumang Tipan, hinalaw ni Hesus ang dalawang utos. Ang una, “Pakinggan mo, O Israel: Si Yahweh na ating Diyos, ang tanging Yahweh na iyong Diyos ng buong puso, buong kaluluwa at buong lakas.” Ang utos na ito ay malapit sa puso ng mga Judio sapagkat itinuturing nila ito na mahalagang bahagi ng Banal na Kasulatan. Ito ay nagsisilbing panalangin ng mga Judio na kanilang sinasambit tuwing umaga at gabi. Kung ating babasahin ang kabuaan ng panalangin (Dt.6:4-9) ipinapahayag nito na ang lahat ng gawain ng tao ay dapat inaalay sa Diyos; na ang buong buhay ng isang tao ay isang paglilingkod sa Diyos. Ang ikalawa, Idinagdag ni Hesus ang isa pang utos na matatagpuan sa aklat ng Leviticus 19:18, “Ibigin mo ang iyong kapwa gaya ng pag-ibig mo sa iyong sarili.” At para sa ating Panginoon ang dalawang utos na ito ay kapwa mahalaga. “Magmahal sa Diyos at kapwa ng buong katapatan, upang magampanan ang mga kautusan na siyang magdudulot sa atin ng kaligtasan”

Sino nga ba ang aking kapwa? Ang Parabula ng Mabuting Samaritano ay nagbibigay sa atin ng mainam na kasagutan. Sa parabulang ito maliwanag ang nagiging mensahe na ang kapwa natin ay hindi lamang yaong mga kapamilya o kaibigan natin. Itinuro ni Hesus na dapat nating ituring na kapwa ang lahat ng tao kakilala man natin sila o hindi. Sa aklat ng Exudo 22:20-26 binigyan ng pangalan kung sino ang mga kapwa nating ito na kailangan nating pagmalasakitan, ang mga dayuhan, balo at ulila.

Sa linggong ito ginugunita natin ang “Prison Awareness Sunday”. Mainam na itanong at pagnilayan din natin, “matapos ang lahat, dapat pa ba nating ituring na kapwa natin ang mga nasa bilanguan?” Oo, dapat, dahil sila ay mga anak din ng Diyos, mga taong katulad natin.

Ano nga ba ang pagkakabatid natin sa bilanguan? -  nakakatakot na lugar, lugar ng mga masasamang tao?, parusa sa mga nagkasala sa batas?

Sa aking pag-aapostolado sa mga bilanggo, nabatid ko na ang bilanguan ay lugar ng pag-asa. Sa bilanguan ko naranasan ang pananabik ng mga nakakulong sa pagdiriwang ng banal na misa, umaasa na ang biyaya ng Diyos ang patuloy na magbibigay sa kanila ng lakas ng loob upang makapagbagong buhay. Sa bilanguan ko nakita ang kalunos-lunos na kalagayan ng isang tao. Sa maliit na silid nagsisiksikan ang apatnapung tao halos wala nang espasyo para gumalaw ng maayos, maiinit at mabaho ang amoy. Pagkaing tila pinagkaitan ng lahat ng mga biyaya ang kanilang pinag-titiisan upang matugunan ang kalam ng mga sikmura.

Ang ating pakikipag-kapwa tao ay maipapakita natin sa mga bilanggo sa pamamagitan ng “Pagmamahal na ang hatid ay Pag-asa” Una, magkaroon tayo ng pagpapanibango ng tingin at mas malalim na pag-una sa natura ng isang bilanguan. Ang bilanguan ay hindi lamang lugar upang parusahan ang mga nagsakala, ito rin ay lugar upang ituwid ang mga nagkasala at ihanda sila upang muling maka-balik sa pamayanan na mayroong bagong buhay. Ikalawa, Ang pagmamahal ay dapat kauna-unahang ipinadarama ng mga kamag-anak ng mga nabilanggo. Nararapat lamang na ang mga malalapit na kamag-anak ng mga nabilanggo ang siyang kauna-unahang magmalasakit upang bisitahin at kamustahin ang mga kapamilyang nasa kulungan. At Ikatlo, Ang mga nakakulong sa mga bilanguan ay mga tao, hindi sila mga hayop dahil doon nararapat na igalang din ang dignidad nila bilang mga tao.

Inspirasyon at pag-asa ang ibinibigay ng mga samahan na patuloy na nag-aapostolado sa mga bilanguan. Nararapat lamang na mas dumami ang mga ganitong samahan na may malasakit sa kapwa.

Matapos natin magawa ang lahat ng bagay, at matapos na ang ating buhay, iisa ang ating inaasahan ang matapuan ang Diyos na mapagmahal. Lingid sa ating kalaaman na naririto ang Diyos, katabi, kausap, nakikita at humihigi sa atin ng pagmamahal.   

“Ibigin natin ang Panginoon Diyos nang buong puso, nang buong kaluluwa, at nang buong pag-iisip; Ibigin natin ang ating kapwa gaya ng ating sarili.”  

Ang pagsasalo natin sa isang piging ay isa sa mga paraan natin upang ipagdiwang ang isang mahalagang okasyon sa ating mga buhay. Ang piging ay nagiging pagpapahayag natin ng pagmamahal at pakiki-pagkaibigan sa bawat isa.

Ang mga pagbasa natin para sa linggong ito ay mayroon din mga tema ng pag-aanyaya sa  isang piging. Sa pamamagitan ni Propeta Isaias¹, ipinahayag ng Diyos ang kanyang paanyaya para sa lahat ng bansa upang makisalo sa masaganang piging na inihanda sa Bundok ng Sion. Inihalintulad ni Hesus ang Kaharian ng Diyos sa isang piging na inihanda ng hari para sa kasal ng kanyang anak na lalaki na kung saan marami din ang inanyayahan.²

Sa aklat ni Fr. John Larrea, SDB³ ipinaliwag niya ang iba’t-ibang detalye ng binasa nating ebanghelyo. Inilalarawan ng Hari  ang Diyos na siyang naghanda ng piging para sa kasalan ng kanyang anak – Si Hesus. Ang pagdiriwang ay ang pagdating ni Hesus sa mundo, sa Kanyang pagkakatawang tao naidulot ang kaligtasan. Ang piging na pangkasalan ay ang Kaharian ng Diyos. Ang mga Judio na siyang unang inanyayahan ng Diyos na makisalo sa kanyang hapag ay tumanggi sa Kanyang paanyaya. Inusig nila ang mga Propetang ipinadala ng Diyos, sa halip na tumalima sa kanilang mensahe ang mga ito’y kanilang ipinapatay. Ang bunga ng kanilang hindi pagtalima sa paanyaya ng Diyos ay ang pagkawasak ng Jerusalem, ang kanilang minamahal na lunsod. Ang kasawian na higit pa sa pagkawasak ng lunsod ng Jerusalem ay yaong hindi sila mapabilang sa Kaharian ng Diyos. Ang mga huling inanyayahan na tumugon sa paanyaya ng Hari ay kumakatawan sa mga hindi Judio na kung saan tayo ay kabilang.

Ang pananampalataya natin sa Diyos ay hudyat ng ating pagtugon sa Kanyang paanyaya. Ang pagtanggap natin sa ating Panginoong Hesukristo ay ang unang hakbang upang tayo ay makapasok at mapabilang sa kaharian ng Diyos. Ang paanyaya ng Diyos at ang ating pagtanggap ay nagsimula noong tayo ay binyagan. Noon pa man ibinigay na sa atin ng Diyos ang damit na dapat nating palagiang isinusuot – ang buhay ng Diyos, ang damit ng Kalinisan. Kapag ipinagdiriwang natin ang sakramento ng binyag, nasasaksihan natin ang rito na kung saan isinusuot ng mga ninong at niang ang damit na puti sa kanilang mga inaanak at kung ating pinakinggan ang kasunod na paliwag tungkol sa pagsusuot ng damit na puti, mauunawaan natin ang lalim at kahugan nito. “Ang damit na pambinyag ay tanda ng muling pagsilang kay Kristo at ng dakilang karangalan ng mga anak ng Diyos. Nawa’y manatiling wagas at walang bahid-dungis ang kanilang karangalan hanggang matamo nila ang buhay na walang hanggan.” ⁴  

Ang buhay na malinis at wagas ay siyang inasahan sa atin ng Diyos sa tuwina na tayo ay nagdiriwang ng Banal na Eukaristiya, sa bawat pagdiriwang tayo ay nakikibahagi sa makalangit na piging na inihanda ng Diyos. Ang Kasalan ang siyang nagbibigay ng dungis sa damit na tinanggap natin mula sa Diyos, at dahil sa dungis ng kasalanan natatagpuan natin ang ating mga sarili na hindi karapat-dapat na makilahok sa Banal na Piging. Mabigat sa pakiramdam na sumisimba tayo pero hindi tayo maka-pagkomunyon sapagkat alam natin na hindi tayo karapat-dapat dahil sa mabigat nating kasalanan.

Kabilang na tayo sa piging ng Diyos huwag sana natin sayangin ang pagkakataon, asamin at pagpunyagian lagi na tayo ay maging malinis sa mata ng Diyos. Sa wakas ng ating mga buhay masusumpungan natin ang isang mahalagang okasyon, sa langit ipagdiriwang ang piging ng mga banal, ang walang hanggang at masaganang piging sa piling ng Diyos. Isa lang ang hahanapin ng Diyos mula sa atin, ang damit na kanyang ibinigay. Ang buhay na puno ng pagmamahal at kalinisan.    

__________________________

1. Isaias 25:6-10

2. Mateo 22:1-14

3. Fr. John Larrea, SDB, The Word of God, Vol A. p.536   

4. Ministry of Liturgical Affairs, Collectio Rituum, p.528

5. http://hdw.eweb4.com/

Isa sa mga nagbibigay sa atin ng inspirasyon at lakas ng loob ay yaong makita at madama  na mayroong nagtitiwala sa atin; dahil sa malaking tiwala na ibinigay sa atin, mas pinag-huhusay natin ang mga gawaing  iniatas.

Sa ebanghelyo ni  San Mateo¹ nakita natin ang malaking pag-titiwala ng may-ari ng ubasan sa kanyang mga kasamahan. Matapos niyang maisaayos ang kanyang ubusan, ito ay kanyang inihabilin sa mga kasama at siya’y lumisan, nagtitiwala na mayroon siyang  aasahang kaparte sa panahon ng anihan.

Ang imahen ng ubasan ay kapwa binabanggit sa unang pagbasa² at ebanghelyo.³ Maliwag sa mga hudiyo, mga punong sacerdote at matatadanda ng bayan na mga taga-pakinig nina Propeta Isaias at Hesus, na ang imahen ng ubasan ay tumutukoy sa bayang Israel. Sa kasaysayan ng bayang Israel, ibinigay sa kanila ng Diyos ang mga biyayang kanilang kinakailangan upang  sila ay maka-panating mayabong at masagana. Ngunit naging kapos pa rin ang  kanilang pagtalima sa Diyos; imbis na mabubuting ubas, ubas na ligaw ang nasungpungan ng Diyos, bagkos na ibigay ang kaparte, pumatay at inangkin ang ubasan.  Sinayang nila ang pagtitiwalang ibinigay sa kanila ng Diyos.  

Bagama’t hindi naging mabunga ang bayang Israel at tila baga’y nasayang ang pagtitiwala ng Diyos, hindi ito naging dahilan para tumigil ang Diyos sa Kanyang pagpapahayag ng kabutihan.  Kung ang mga unang pinagkatiwalaan ay hindi naging mahusay sa kanilang pamamahala, ang Diyos sa kanyang walang hanggang karunungan ay humanap ng iba pang maaring mapagkatiwalaan, na siyang magiging mahusay sa pamamahala, na magbibigay sa Kanya ng  kaparte sa panahon ng anihan.

Kung ang Diyos ay hindi tumitigil sa kanyang pagbibigay ng biyaya at patuloy na nagtitiwala, mainan sana  na tayo ay palagiang maniwala, na tayo ay Kanyang mga piniling katiwala. Pinagtitiwalaan tayo ng Diyos ng maraming bagay - buhay, trabaho, ari-arian, pamilya at marami pang iba. Kung minsan nahihirapan tayo na maramdaman ito, sapagkat nakakalimot tayo sa ating mga sarili, ang akala natin tayo ang may-ari ng mundo. Gagamitin natin ang mga bagay sa palibot natin ayon sa mga sarili nating layaw. Akin ang buhay ko, kaya minsan natatagpuan natin ang ating mga  sarili na lugmok sa bisyo at kasalanan. Kapag tayo ay punong-puno ng kasalanan magiging mahirap talaga para sa atin, na aminin, na tayo ay pinagkakatiwalaan ng Diyos. Ang pakiramdam natin dahil sa aking mga kasalanan wala ni isa sa kapwa ko ang nagtitiwala sa akin, bakit pa ako pagtitiwalaan ng Diyos.

Sa mga oras na nagiging mababa ang pagtingin natin sa ating mga sarili sana nawa ang mga pangangaral ni Pope Francis  ang magbigay sa atin ng inspirasyon. “Even if the life of a person has been a disaster, even if it is destroyed by vices, drugs, or anything else—God is in this person’s life. You can, you must try to seek God in every human life. Although the life of a person is a land full of thorns and weeds, there is always a space in which the good seed can grow.”⁴   Ang mensaheng ito ng ating Santo Papa ay nagbibigay sa atin ng lakas ng loob, na sa kabila ng ating mga kahinaan ay patuloy pa rin tayong pinagtitiwalaan ng Diyos. 

Nararapat lamang na tayo ay lagi ring matutong magtiwala sa Diyos,  at ang mga pangangaral ni Apostol San Pablo ang maging panalangin natin “Huwag tayong mabalisa, hingin natin sa Diyos ang lahat ng ating kailangan sa pamamagitan ng panalangin may pasasalamat. At ang di malirip na kapayapaan ng Diyos ang magiingat sa ating puso at pag-iisip…”⁵

Ang pagtitiwalang ibinigay sa atin ng Diyos ay nararapat lamang suklian natin ng mainam na bunga at upang masabi na tayo ay naging mabuting mga katiwala dapat masaksihan sa buhay natin ang mga bagay na “karapat-dapat at kapuri-puri; mga bagay na totoo, marangal, matuwid, malinis, kaibig-ibig, at kagalang-galang.” 

Kung mayroong dapat magbigay sa atin ng inspirasyon at lakas ng loob upang pagbutihin natin ang ating mga buhay walang iba dapat yun, kundi ang pagtitiwala ng  Diyos. 

____________________

1. Mt. 21:33-43

2. Is. 5:1-7

3. Mt.21:33-43

4. Pope Francis, A Big Heart Open to God: A Conversation with Pope Francis

5. Fil 4:6-7

6. Fil 4:8